بسیاری از خانم ها برای لایه برداری از پوست شان، می روند سراغ کِرِم های لایه بردار(اسکراب). ولی آیا واقعا این کِرِم ها موثر هستند؟ دکتر بهروز باریک بین، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به این سوال در هفته نامه ی سلامت پاسخ می دهد.
اصلا چرا باید از کِرِم های اسکراب(لایه بردار) استفاده کرد؟
حذف لایه &zw ...
مزایا و معایب کرِم های لایه بردار
بسیاری از خانم ها برای لایه برداری از پوست شان، می روند سراغ کِرِم های لایه بردار(اسکراب). ولی آیا واقعا این کِرِم ها موثر هستند؟ دکتر بهروز باریک بین، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به این سوال در هفته نامه ی سلامت پاسخ می دهد.
اصلا چرا باید از کِرِم های اسکراب(لایه بردار) استفاده کرد؟
حذف لایه های شاخی و سلول های مرده پوست، باعث حذف باکتری های مَُضر و کاهش قطر منافذ پوست شده و به زیبایی و افزایش سلامت پوست کمک می کند. روش هایی که برای این منظور استفاده می شوند شامل دو روش مکانیکی و شیمیایی هستند.
بعضی ها هم این کار را با پوست بادام یا زردآلو انجام می دهند یا سراغ سفیدآب می روند.
بله؛ در روش های مکانیکی از فیبرها و پارچه های ضخیم، پوست بادام یا زردآلو، اسفنج، برس و بخش های خشک و فیبری گیاهان برای این منظور استفاده می شود. به عنوان مثال، کیسه کشیدن که در حمام های سُنتی رایج بوده و هنوز هم توسط بسیاری از پدربزرگ و مادربزرگ ها استفاده می شود مثالی از لایه برداری مکانیکی است که اگر با سفیدآب همراه شود، میزان لایه برداری آن بیشتر شده و این عمل موثرتر خواهد بود. حتی استفاده از سنگ پا برای کاستن از خشونت کف پا مثالی دیگر از لایه برداری مکانیکی است.
میکروابریژن در مطب، چه طور؟
خب، در این روش میکروابریژن، توسط دستگاهی، پودرهای اکسید آلومینیوم با فشار روی پوست پاشیده می شود. کریستال های اکسید آلومینیوم بسیار سخت هستند و برای خراشاندن و ساییدن پوست مناسب هستند. این دستگاه، یک فشار منفی به پوست وارد می کند و عملی شبیه بادکش انجام می دهد. از ترکیب این ساباندن و ایجاد فشار منفی یک لایه برداری مکانیکی خوب، روی پوست صورت اتفاق می افتد که خواص زیادی دارد؛ از جمله شادابی و روشن تر شدن پوست، بهبود منافذ باز پوست، بهبود جوش های سرسیاه و سرسفید، کم رنگ شدن لک های صورت و حتی بدن، بهبود چین و چروک های ظریف با واسطه ترشح فاکتورهای رشد متفاوت ثانویه به ایجاد فشار منفی و بادکش روی پوست و بالاخره افزایش نفوذ داروهای موضعی پوست که به ویژه برای بیماران مبتلا به لک صورت یا آکنه می تواند موثر باشد.
پیلینگ چه فرقی با میکرودرم ابریژن دارد؟
استفاده از مواد شیمیایی لایه بردار، همان پیلینگ است؛ موادی مانند اسید سالسیلیک، اسید سیتریک، اسیدهای میوه یا آلفاهیدروکسی اسید AHA یا تری کلرواستیک اسید(TCA). در این روش اسیدهای لایه برداری با درصدهای متفاوت روی پوست صورت استعمال شده و عمل لایه برداری به صورت شیمیایی انجام می شود.
درباره اسیدهای میوه هم توضیح می دهید؟
بله؛ استفاده از اسیدهای میوه با غلظت بالا و استفاده از تری کلرواستیک اسید باید حتما توسط متخصص پوست و مو و در کلینیک انجام شود زیرا مدت ماندگاری اسید روی پوست و نواحی خاصی که دارو باید مالیده شود یک امر کاملا تخصصی است و توجه نکردن به این مساله می تواند موجب سوختگی پوست و عوارض مربوطه شود.
اسیدهای میوه ی با غلظت پایین تر را افراد می توانند بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کنند و در منزل، شب ها هنگام خواب استفاده نمایند. بهتر است این فرآورده‌ها(AHA)، دور چشم و دور دهان استفاده نشود زیرا موجب تحریک و قرمزی و التهاب این نواحی خواهد شد. درصدهای بالاتر مانند 50 درصد و 70 درصد باید متوسط متخصص پوست به کار روند.
فایده ای هم دارد؟
البته! لایه برداری شیمیایی کاربردهای فراوانی دارد: بهبود چین و چروک های ظریف از طریق تحریک کلاژن سازی، شاداب تر و روشن تر شدن پوست، بهبود جوش های سرسیاه و سرسفید، بهبود لک های مختلف پوست و همچنین افزایش تاثیر داروهای موضعی مصرف شده توسط بیمار.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که لایه برداری پوست چه مکانیکی و چه شیمیایی باعث تحریک پذیرتر شدن آن نسبت به نور آفتاب می شود و لذا مصرف کرم های ضد آفتاب و پرهیز از قرار گرفتن به طور مستقیم در برابر نور آفتاب توصیه می شود. در غیر این صورت، بیمار ممکن است حتی نتیجه معکوس بگیرد؛ مثلا خانمی برای بهبود لک بارداری ملاسما پیلینگ شیمیایی انجام داده، به دلیل مراقبت نکردن از نور آفتاب ممکن است دچار بزرگ تر شدن لک نیز بشود.
به چه کسانی این روش ها را توصیه نمی کنید؟
کلا برای پوست های خشک، استفاده از لایه برداری چه مکانیکی و چه شیمیایی توصیه نمی شود زیرا موجب خشکی بیشتر پوست شده و می تواند برای بیمار دردسرساز باشد. در صورت لزوم، استفاده از لایه بردار در پوست های خشک، این کار باید زیر نظر متخصص پوست و با تمهیدات لازم انجام شود.
مساله بعدی احتمال عود تبخال توسط لایه برداری پوست است، به خصوص در لایه برداری شیمیایی باید مراقب عود تبخال بود و بیمارانی که به طور مکرر تبخال می زنند، باید پزشک را از این مساله آگاه سازند تا روش های پیشگیری از بروز تبخال به کار گرفته شود زیرا این عفونت می تواند موجب ایجاد جوشگاه شده و در پوست تحریک شده توسط مواد شیمیایی لایه بردار وسعت زیادی پیدا کند.
آیا می توان از کِرِم های اسکراب موجود در داروخانه ها استفاده کرد؟
کِرِم های اسکراب یا اکسفولیان به عنوان خراشنده و ساینده پوست استفاده می شوند. برخی موارد شاهد هستیم که برای افزایش اثربخشی، اسیدهای میوه هم به این کِرِم ها اضافه می کنند که بیمار از هر دو مکانیسم لایه برداری مکانیکی و شیمیایی سود ببرد. کرم ها و صابون های اسکراب(که حاوی دانه‌های خشن هستند) می توانند در درمان ضایعات پوستی مثل آکنه های کومدونال(جوش های سرسیاه یا سفید)، چربی پوست، خشونت پوست و نیز افزایش اثر داروهای موضعی کاربرد داشته باشند.